PIGUŁKI
Zaburzenia i choroby psychiczne - co to jest?
Dodatkowo, część nazw określających problemy psychiczne zostało zasymilowanych do języka potocznego. Przez to pewnym grupom zaburzeń (np. nerwicy czy schizofrenii) lub poszczególnym jednostkom chorobowym (np. chorobie afektywnej dwubiegunowej) zostały dodane w potocznym rozumieniu właściwości, które nie mają związku z objawami danego zaburzenia (np. posiadanie kilku tożsamości przez osoby chore na schizofrenię).
Zaburzenia i choroby psychiczne to ogólna nazwa na różnego rodzaju zaburzenia czynności psychicznych będących źródłem cierpienia dla jednostki (lub jej otoczenia), które powodują osłabienie codziennego funkcjonowania. Różne klasyfikacje diagnostyczne wyróżniają blisko 400 różnego rodzaju zaburzeń psychicznych.
Podręczniki diagnostyczne, takie jak ICD-10, (patrz: Diagnoza) mają służyć głównie specjalistom, także znajomość i rozumienie bardzo szczegółowych nazw zaburzeń zazwyczaj nie są przydatne pacjentom. Jednak ciekawe i pożyteczne może być poznanie ogólnego schematu, w obrębie którego kategoryzuje się poszczególne jednostki diagnostyczne.
Depresja jest ogólną nazwą dla grupy zaburzeń psychicznych, dzielących się na wiele podstanów. Za najistotniejsze objawy uważa się przede wszystkim: obniżenie nastroju, anhedonię (czyli niezdolność do odczuwania radości), oraz obniżenie poziomu energii prowadzące do wzmożonej męczliwości i niechęci w podejmowaniu aktywności, utrzymujące się przez co najmniej 2 tygodnie. Dodatkowo wystąpić mogą również: osłabienie koncentracji, poczucie winy, zaniżone poczucie własnej wartości, pesymistyczne widzenie przyszłości, zaburzenia snu i apetytu, a także myśli i czyny samobójcze. Wystąpienie takich objawów i długotrwałe utrzymywanie się jest sygnałem, że należy skontaktować się ze specjalistą.
Problemy ze zrozumieniem? Nic dziwnego!
Warto zwrócić uwagę na to, że podręczniki diagnostyczne zawierają nazwy zaburzeń zaczerpnięte z różnych koncepcji teoretycznych, bez odniesienia się do kontekstu z jakich zostały przyjęte – bez uwzględnienia szczegółowych wyjaśnień proponowanych przez oryginalne źródło np. przyczyn czy konkretnych objawów danego problemu. Z drugiej strony, niektóre teorie przyjęły nazwy zaburzeń z dawnych klasyfikacji diagnostycznych i posługują się nimi do teraz, pomimo że nie obowiązują już one w aktualnych wydaniach podręczników. Przykładowo, nerwica dla psychoterapeuty psychodynamicznego może być czymś innym niż dla psychiatry posługującego się ICD-10.
W związku z powyższym osoby, które na co dzień nie mają do czynienia z procesem diagnostycznym i kontekstem klinicznym, mogą nie w pełni rozumieć to, co kryje się pod daną diagnozą, nawet jeśli zaczną czytać o tym w różnych źródłach.
W pigułce
W klasyfikacji obowiązującej w Polsce, ICD-10, wyróżnia się 10 bardzo szerokich kategorii zaburzeń. Poniżej wymienimy je i podamy do każdego po kilka przykładów, aby pokazać Wam jak zróżnicowana jest grupa zaburzeń i chorób psychicznych:
- Schizofrenia, zaburzenia schizotypowe i urojenia; np. schizofrenia paranoidalna, zaburzenie schizoafektywne, zaburzenie urojeniowe, ostra psychoza; (inaczej tego typu zaburzenia nazywa się zaburzeniami psychotycznymi)
- Zaburzenia nastroju; np. epizod depresyjny, zaburzenie depresyjne nawracające, zaburzenie afektywne dwubiegunowe
- Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną; np. uogólnione zaburzenie lękowe, zespół stresu pourazowego, dysocjacyjne zaburzenie tożsamości (czyli inaczej uwielbiana przez filmowców osobowość wieloraka)
- Zaburzenia rozwoju psychicznego np. autyzm dziecięcy, zepsół Aspergera, zespół Retta
- Zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane używaniem środków psychoaktywnych np. związane z nadużywaniem alkoholu, opioidów czy stymulantów
- Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych np. zaburzenia osobowości (histrioniczne, unikające, anankastyczne itd.), patologiczny hazard, zaburzenia preferencji seksualnych (fetyszyzm, podglądactwo itd.)
- Zaburzenia psychiczne organiczne, czyli związane z uszkodzeniem mózgu, bądź jego postępującą degeneracją np. organiczne zaburzenia osobowości, choroba Alzheimera, demencja naczyniowa
- Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi np. zaburzenia odżywiania (anoreksja itd.), zaburzenia snu (bezsenność itd.), zaburzenia seksualne
- Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym np. ADHD, mutyzm, tiki
- Upośledzenie umysłowe np. w stopniu lekkim, umiarkowanym, ciężkim
Dla wzrokowców załączamy filmik, którego autorzy spróbowali przybliżyć w graficzny sposób powyższe kategorie. https://www.youtube.com/watch?v=fIvlaOWLomM *
* Mamy jedno zastrzeżenie: przy zaburzeniach z kręgu schizofrenii pokazane są „dwie twarze” osoby chorującej – jednak warto wiedzieć i pamiętać, że dysocjacyjne zaburzenie tożsamości (pot. rozdwojenie jaźni) to zupełnie inna kategoria zaburzeń.
ZNAJDŹ TERAPEUTĘ
Umów się na wizytę
Jeżeli szukasz psychoterapii w Krakowie, możesz zapisać się w naszym ośrodku Nurty (https://fundacjabezklamek.pl/psychoterapia/), korzystając z dwóch prostych sposobów:
Staramy się odpisywać w dniu otrzymania wiadomości. Możesz wskazać psychoterapeut(k)ę, do której chcesz się zapisać. Jeśli ta osoba nie będzie miała terminu, poinformujemy Cię o możliwości zapisu do kolejki
Prosimy o telefony w pn-pt w godzinach 9-19. Możesz pozostawić SMS, oddzwonimy w najbliższej możliwej chwili.
Formularz kontaktowy
LINKI
KONTAKT
A: Flisacka 3A/5, 30-114 Kraków
E: kontakt@fundacjabezklamek.pl
Pon – Pt: 8:00 – 22:00
Sb: 10:00 – 14:00
Nd: Zamknięte